[ Pobierz całość w formacie PDF ]
1
KSIĘGA PIERWSZA
Treść
Wstęp. Ogólna treść dzieła — motywy pisania — przedstawienie się autora — sytuacja
polityczna i cel dzieła — krytyka historyków — przyczyny i rozmiary katastrofy —
krytyka uczonych greckich — zakres tematu i podanie treści według siedmiu ksiąg.
Rozdział I Spory między Żydami, zdobycie Jerozolimy przez Antiocha IV Epifanesa i
przerwanie kultu — ucieczka Oniasza do Ptolemeusza VI i założenie świątyni w
Heliopolis — prześladowania religijne — okrucieństwa Bakchidesa — powstanie
Mattiasa — zabójstwo Bakchidesa i wypędzenie najeźdźców — Juda Machabeusz
walczy zwycięsko z Antiochem — odzyskuje Górne Miasto i przywraca kult w świątyni
— śmierć Antiocha IV — najazd Antiocha V Eupatora — odważny czyn brata Judy,
Eleazara — klęska Judy — odesłanie wojsk Antiocha na leże zimowe w Syrii —
śmierć Judy i jego brata Jana.
Rozdział II. Jonates zostaje przywódcą — zawiera sojusz z Rzymianami — ginie
zdradziecko uwięziony — Szymon obejmuje władzę i przyczynia się do upadku Tryfona
— odnosi zwycięstwo nad wodzem Antiocha i uwalnia Żydów od panowania
macedońskiego — ginie zdradziecko zamordowany — Jan Hirkan przeciwstawia się
Ptolemeu-szowi — Hirkan oblega Ptolemeusza w twierdzy koło Jerycha —
torturowanie jego matki — poniechanie oblężenia — śmierć matki i braci jego — najazd
Antiocha VEL Sidetesa — oblężenie Jerozolimy i okupienie się Hirkana —
zwycięstwo Hirkana w Syrii i Idumei — synowie jego oblegają Sebaste i zmuszają do
odwrotu Antiocha Aspendiosa VIII Gryposa — burzą miasto i niszczą okolice
Scytopolis — pomyślne rządy Hirkana —jego śmierć —jego dar proroczy.
Rozdział III. Arystobul wprowadza rządy monarchiczne, więzi matkę i brata — pod wpływem
intryg każe zgładzić brata Antygona — przepowiednia Judy esseńczyka — wyrzuty z
powodu zbrodni wpędzają Arystobula w chorobę —jego śmierć.
Rozdział IV. Aleksander Janneusz zostaje królem — każe zgładzić jednego z braci — jego
początkowe wojny i sukcesy — bunt Żydów i krwawe jego stłumienie — klęska w
wojnie z Arabami — wrogość poddanych i przyzwanie Demetriusza (Akajrosa) na
pomoc — bitwa i zakończenie wojny — srogie postępowanie Aleksandra z buntującymi
się poddanymi — klęska Antiocha Dionizosa w wojnie z Arabami — układ Aleksandra
z Aretasem — jego podboje, choroba i śmierć.
Rozdział V. Aleksandra obejmuje rządy i zyskuje sobie życzliwość poddanych — jej pro-
faryzejskie sympatie — wzrost znaczenia faryzeuszy — sprawne rządy Aleksandry — jej
polityka zagraniczna — jej choroba — bunt syna Arystobula — śmierć Aleksandry.
Rozdział VI. Abdykacja Hirkana II na rzecz Arystobula — Antypater usiłuje przy pomocy
Aretasa wprowadzić go na tron — interwencja Skaurusa w sporze między braćmi —
wycofanie się Aretasa z Judei — Hirkan i Arystobul szukają poparcia u Pompejusza —
Arystobul wycofuje siÄ™ do Jerozolimy i przygotowuje siÄ™ do wojny z Pompejuszem,
który zbliża się do Jerozolimy — niedotrzymanie przyrzeczeń przez Arystobula.
2
Rozdział VII. Pompejusz obmyśla plan szturmu — spór między oblężonymi i wpuszczenie
Rzymian do miasta — schronienie się Arystobula ze swymi ludźmi do świątyni —
zasypanie wąwozu i szturmowanie muru — wytrwałość i skrupulatność religijna Żydów
— zajęcie świątyni i ofiary w ludziach — Pompejusz ogląda miejsce „święte świętych"
— przywraca tradycyjne ofiary — nakłada na kraj i Jerozolimę daniny — wprowadza
zmiany terytorialne — zabiera Arystobula jako jeńca do Rzymu.
Rozdział VIII. Antypater wspiera Skaurusa w wojnie z Aretasem — okupienie się króla
arabskiego — bunt Aleksandra, syna Arystobula — zarządca Syrii, Gabiniusz rusza na
buntownika — klęska Aleksandra, który chroni się do Aleksandrejonu — Gabiniusz
każe oblegać twierdzę, zaprowadza porządek w kraju i odbudowuje miasta — energiczne
oblężenie Aleksandrejonu — Aleksander poddaje twierdze — wprowadzenie Hir-kana do
Jerozolimy — podział administracyjny kraju — wprowadzenie rządów arystokratycznych
— bunt Arystobula — jego pojmanie i odesłanie do Rzymu — Gabiniusz wprowadza z
powrotem Ptolemeusza na tron egipski — otrzymuje pomoc Hirkana i Antypatra —
uśmierza nowy bunt Aleksandra — wprowadza zarząd po myśli Antypa-tra — pokonuje
Nabatejczyków — Krassus ograbia Przybytek — ponosi śmierć w wojnie z Paltami —
Kasjusz odpiera Partów i przybywa do Judei — karze zwolenników Arystobula —
przychylność władców dla Antypatra.
Rozdział IX. Juliusz Cezar panem Rzymu — nieudana wyprawa i śmierć Arystobula —
śmierć Aleksandra — Antypater wspomaga Cezara w wyprawie na Egipt — Cezar
nagradza go za udzielonÄ… pomoc.
Rozdział X. Antygon oskarża Antypatra przed Cezarem — obrona Antypatra — mianowanie go
namiestnikiem Judei — zaprowadzenie spokoju i porządku w kraju — Fazael zostaje
zarządcą Jerozolimy, a Herod Galilei — rozbicie bandy rozbójników przez Heroda —
zjednanie sobie mieszkańców przez Fazaela — podburzenie Hirkana przeciwko
Antypatrowi i jego synom — pozwanie Heroda przed sąd i jego uwolnienie —
zaniepokojenie Hirkana popularnością Heroda — Herod rusza z wojskiem na Jerozolimę
— prośby ojca i brata o poniechanie zbrojnego ataku — bunt wśród Rzymian i
zamordowanie Sekstusa Cezara — pomoc Antypatra i synów w walce z wojskami
Bassusa.
Rozdział XI. Wojna domowa w cesarstwie rzymskim po śmierci Juliusza Cezara — Kasjusz
przybywa do Syrii i nakłada na miasta daniny — Herod pierwszy je ściąga — srogie
kary Kasjusza za opieszałość w ściąganiu danin — zdemaskowanie spisku Mali-chosa
przeciwko Antypatrowi — pośrednictwo synów u ojca i uratowanie się Malicho-sa —
Herod zamianowany zarządcą całej Syrii — otrucie Antypatra przez Malichosa
— Fazael odciąga brata od zamiaru otwartej zemsty — Herod uspokaja Samarię i wkracza
do Jerozolimy — zgoda Kasjusza na ukaranie Malichosa — plany uprowadzenia jego
syna i wzniecenie powstania — jego śmierć.
Rozdział XII. Bunt Heliksa — Herod gromi swoich przeciwników — podbija serca wszystkich
— poślubia Mariammę, wnuczkę Hirkana — poselstwo Żydów u Antoniusza — Herod
usposabia go życzliwie do siebie — nowe poselstwo Żydów — mianowanie Heroda i
Fazaela tetrarchami w Judei — ukaranie posłów.
Rozdział XIII. Najazd Partów na Syrię i plan osadzenia Antygona na tronie — wkroczenie
nieprzyjaciół do Jerozolimy i walki w mieście — Hirkan i Fazael udają się w
poselstwie do satrapy — podstępne pojmanie ich — próby pochwycenia Heroda —
jego ucieczka w kierunku Idumei — zwycięstwo nad ścigającymi go Żydami —
umieszczenie krewnych w Masadzie i podróż do Petry — Partowie grabią i niszczą
miasto — osadzenie Antygona na tronie — okaleczenie Hirkana — samobójstwo
Fazaela — uprowadzenie Hirkana do niewoli u Partów.
Rozdział XIV. Król arabski odmawia pomocy Herodowi — wiadomość o śmierci Fazaela
— podróż Heroda do Rzymu — niebezpieczeństwo katastrofy morskiej i wylądowanie na
Rodos — dalsza droga do Rzymu — spotkanie się z Antoniuszem — przychylność
Antoniusza i Cezara Oktawiana dla Heroda — senat ustanawia go królem żydowskim.
3
Rozdział XV. Antygon oblega krewnych Heroda w Masadzie — Wentidiusz i Silon
przybywają do Judei — ich interesowność — powrót Heroda do Palestyny —
wybawienie Silona z opresji — zdobycie Joppy i wyzwolenie Masady — Herod pod
murami Jerozolimy — wezwanie do poddania się i utarczki — Herod sprowadza
żywność i obraca wniwecz zamysł Silona — zajęcie i złupienie Jerycha.
Rozdział XVI. Zajęcie Idumei i wypieranie wojsk Antygona z twierdz galilejskich —
rozgromienie band rozbójniczych pod Arbelą — odesłanie wojska na leże zimowe —
wyprawa na mieszkańców pieczar — stłumienie buntu w Galilei — zwycięstwo Wentidiu-
sza nad Partami — dwuznaczne zachowanie się Macherasa — pomoc Heroda dla
Antoniusza w czasie oblężenia Samosaty.
Rozdział XVII. Klęska i śmierć brata Herodowego, Józefa — fala buntu zalewa Galileę i
Idumeę — sen Heroda i wiadomość o śmierci brata —jego inwazja Galilei — cudowne
ocalenie Heroda w Jerychu — wypady w głąb kraju nieprzyjacielskiego — rozgromienie
wojsk Pappusa — inne cudowne ocalenie się Heroda — oblężenie Jerozolimy
— małżeństwo Heroda z Mariammą — przybycie wojsk Sosjusza z pomocą. Rozdział XVIII.
Nastroje oblężonych i ich obrona przed nieprzyjaciółmi — zajęcie miasta i masakra
mieszkańców — poddanie się Antygona — Herod powstrzymuje żołnierzy od wejścia do
Przybytku i kładzie kres mordom i rabunkom — śmierć Antygona — Kleopatra spiskuje
przeciwko Herodowi — otrzymuje część ziem Heroda i Malchosa
— podarki dla niej od Heroda i Antoniusza.
Rozdział XIX. Powierzenie prowadzenia wojny z Arabami Herodowi — jego zwycięstwo pod
Diospolis — spisek Ateniona — klęska Heroda pod Kanatą — trzęsienie ziemi — napaść
Arabów i upadek na duchu Żydów — Herod zagrzewa swoje wojska do walki
— klęska Arabów pod Filadelfią — wzięcie obozu głodem — Herod zostaje opiekunem
narodu arabskiego.
Rozdział XX. Bitwa pod Akcjum — Herod udaje się do Oktawiana na Rodos — pojednanie się
jego z cesarzem — potwierdzenie władzy królewskiej Heroda — pomoc Heroda w
wyprawie cesarza na Egipt — przyłączenie ziem do królestwa Heroda —jego dalsze
nabytki terytorialne — mianowanie go zarządcą całej Syrii.
Rozdział XXI. Budowle Heroda: odbudowa Przybytku — wzniesienie Antonii i pałacu
królewskiego — zbudowanie Sebaste i świątyni Augusta w Panejon — pałac w Jerychu i
inne budowle — Cezarea i jej port — posągi Cezara i Romy — inne budowle i ustanowienie
igrzysk — odbudowa miasta Antedon (Agrippeum) — wzniesienie miasta Anty-
patrydy, zamku Kypros i wieży Fazael — założenie miasta Fazaelis — zbudowanie
twierdzy Herodejon — różne budowle Heroda w innych krajach — przywrócenie igrzysk w
Grecji — inne dobrodziejstwa świadczone przez Heroda—jego cechy fizyczne.
Rozdział XXII. Kłopoty domowe Heroda — wydalenie Antypatra i zgładzenie Hirkana —
dzieci Heroda z małżeństwa z Mariammą — jego namiętna miłość do niej — zgładzenie
jej brata Jonatana — oszczerstwa niewiast na dworze — powierzenie Józefowi opieki
nad Mariammą — tajemne polecenie Heroda na wypadek swojej śmierci —
zamordowanie Józefa i Mariammy.
Rozdział XXIII. Wrogość synów Mariammy do Heroda — podżeganie oszczerców — powrót
Antypatra —jego intrygi na dworze — pozbawienie braci widoków na osiągnięcie tronu
— oskarżenie Aleksandra przed Cezarem — doprowadzenie do pojednania się Heroda z
synami — odwiedziny Heroda u Archelaosa w Kapadocji — przybycie do Jerozolimy i mowa do
ludu — naznaczenie trzech synów następcami tronu — ostrzeżenia Heroda. Rozdział XXIV.
Dalsze intrygi Antypatra — jego obłudne postępowanie — wszechwładza Antypatra i rola jego
matki w knowaniach przeciwko młodzieńcom — arogancja Glafiry rozjątrza siostrę i żony
Heroda — oskarżenia Salome przeciw swemu zięciowi — napomnienie synów przez Heroda —
Feroras w niełasce u Heroda — oskarżenie go o knucie spisku — zobowiązanie Salome
poślubienia Syllajosa — Herod im przebacza — doniesienia eunuchów na Aleksandra —
rozdrażnienie i srogość Heroda — uwięzienie syna.
4
Rozdział XXV. Księgi Aleksandra o rzekomym spisku — przybycie Archelaosa — jego
podstęp i odwrócenie złości Heroda na inne osoby — samooskarżenie Ferorasa i jego
obrona przez Archelaosa — pogodzenie syna z ojcem — obdarowanie Archelaosa i jego
przyjaciół przez Heroda.
Rozdział XXVI. Zjawienie się Euryklesa na dworze —jego intrygi i schlebianie Herodowi
— fałszywa denuncjacja Aleksandra przed ojcem — Antypater dostarcza fałszywych
dowodów — trzymanie synów pod nadzorem — skazanie Euryklesa na banicję —
Ewarest z Kos i jego świadectwo.
Rozdział XXVII. Ostrzeżenie Salome przez Aleksandra — uwięzienie synów i
zawiadomienie o tym Cezara — Herod upoważniony do odbycia sądu nad synami — sąd
w Be-rycie — oskarżenie synów i ich skazanie — wystąpienie starego żołnierza Tirona
— uwięzienie go wraz z synem — oskarżenie Tryfona — zgładzenie dowódców z Tiro-
nem i balwierzem — uduszenie Aleksandra i Arystobula.
Rozdział XXVIII. Podarki znienawidzonego Antypatra dla przyjaciół Cezara — troska Heroda o
sieroty po zamordowanych synach — ich zamierzone związki małżeńskie —
zaniepokojenie i przeciwdziałanie Antypatra planom małżeńskim — żony i dzieci Heroda
— Herod zmienia decyzję — fiasko zabiegów Salome —jej przymusowe małżeństwo —
związki córek Salome i Heroda.
Rozdział XXIX. Dalsze intrygi Antypatra i zmowa niewiast na dworze — doniesienie Salome
— Herod żąda od Ferorasa odprawienia żony —jego odmowa — zakaz utrzymywania
stosunków z Ferorasem i jego żoną — podróż Antypatra do Rzymu — intrygi Syllajosa
— zeznania uwięzionych Arabów o przygotowywanym przezeń spisku — wygnanie i
śmierć Ferorasa.
Rozdział XXX. Herod dowiaduje się o otruciu Ferorasa — zeznania niewolnic i wolnych kobiet,
obciążające Antypatra — powtórne wydalenie Doris z dworu — dalsze śledztwo Heroda
— odkrycie spisku Antypatra i Ferorasa na jego życie — zeznanie żony Ferorasa
— wymazanie z testamentu imienia Heroda syna Mariammy jako następcy tronu.
Rozdział XXXI. Zeznania wyzwoleńca Antypatra o truciźnie i fałszywych listach z Rzymu
obciążających przyrodnich braci — ogromne wydatki Antypatra — planowanie przezeń
ojcobójstwa i jego pomniejsze przewinienia — Antypater nieświadom rzeczy wraca z
Rzymu i spotyka się ze wzgardliwym przyjęciem — ustanowienie nad nim sądu.
Rozdział XXXII. Zwołanie sądu w sprawie Antypatra — schwytanie niewolnika jego matki z
tajnym listem — mowa oskarży cielska Heroda — wykrętna obrona Antypatra — zarzuty
Mikołaja — uwięzienie Antypatra i powiadomienie o tym Cezara — wykrycie spisku
przeciw Salome — choroba Heroda — zmiany w testamencie.
Rozdział XXXIII. Pogorszenie się stanu zdrowia Heroda — obalenie przez buntowników
złotego orła z bramy świątyni — mężna postawa oskarżonych — ukaranie winowajców
— potęgowanie się choroby Heroda — jego pobyt w Kalliroe — uwięzienie przedniej-
szych mężów z całej Judei w celu ich wymordowania w wypadku śmierci Heroda —
zgładzenie Akme — niedoszłe samobójstwo Heroda — stracenie Antypatra — śmierć
Heroda — uwolnienie uwięzionych mężów — odczytanie testamentu zmarłego króla, w
którym Archelaos został wyznaczony następcą — uroczysty pogrzeb Heroda.
5
KSIĘGA PIERWSZA
1
1. Wojnę, którą toczyli Żydzi z Rzymianami — a była to największa
wojna nie tylko z tych, które zdarzyły się za naszej pamięci, lecz zapewne
także z tych, które znamy z opowiadań, jak to miasta zmagały się z miastami
lub też narody z narodami — różnie historycy przedstawiają
2
. Jedni, nie będąc
sami świadkami wydarzeń, zebrali chaotyczne i sprzeczne z sobą opowieści,
które zasłyszeli i opisują je na sposób sofistyczny
3
, drudzy wprawdzie patrzyli
na rozgrywające się wypadki, lecz fakty ukazali w fałszywym świetle już to z
chęci przypodobania się Rzymianom, już to z nienawiści do Żydów. Pisma ich
przeto pełne są bądź oskarżeń, bądź pochwał, lecz zgoła nie ma w nich
rzetelności w relacjonowaniu faktów. Ja tedy Józef, syn Mat-tiasa [Hebrajczyk
z pochodzenia
4
], kapłan jerozolimski
5
, który z początku sam walczyłem z
Rzymianami, a później stałem się przymusowym świadkiem zdarzeń,
postanowiłem dać poddanym cesarstwa rzymskiego opowiadanie przełożone
na język grecki z tego dzieła, które poprzednio ułożyłem w ojczystym języku
6
i posłałem barbarzyńcom w górnych krainach
7
.
2. W czasie bowiem, kiedy doszło do wybuchu tego, jak powiedziałem,
największego buntu, państwo rzymskie trawiła choroba wewnętrzna
8
.
Tymczasem u Żydów wykorzystało tę niespokojną sytuację i wznieciło
powstanie stronnictwo rewolucyjne, które pod względem posiadanych sił i
środków stało wówczas u szczytu. A gdy niepokoje te przybrały wielkie
rozmiary, jedni wiązali z tym nadzieję, że zawładną całą wschodnią częścią
cesarstwa, drudzy zaś żyli w obawie, że ją utracą
9
. Żydzi liczyli na to, że wraz
z nimi powstaną także ich pobratymcy zza Eufratu, gdy tymczasem Rzymian
trzymali w szachu sÄ…siedni Gallowie, a Celtowie
10
także nie siedzieli
spokojnie. Po śmierci Nerona powstało ogólne zamieszanie i wielu uznało, że
nadeszła odpowiednia chwila, by sięgnąć po najwyższą władzę, a wojsku, które
spodziewało się korzyści, miła była myśl o zmianie stosunków.
Wydawało mi się rzeczą absurdalną pozwolić, by prawda o tak ważnych
wydarzeniach została wypaczona i żeby Grecy i ci Rzymianie, którzy nie
brali udziału w walce, pozostali w nieświadomości tych faktów, zdani jedynie
na opowieści pełne pochlebstw i zmyśleń, podczas gdy Partowie i Babi-
[ Pobierz całość w formacie PDF ]